Όπως σε όλες τις χώρες του κόσμου, έτσι και στην Ισπανία, το ποδόσφαιρο έφτασε μέσω των αγγλικών επιρροών στις αρχές του 20ου αιώνα. H "απόβαση" του αθλήματος στην ιβηρική χερσόνησο έγινε στην περιοχή του Μπιλμπάο. Εκεί ιδρύθηκε η Athletic Biblao, μια ομάδα που διατηρεί την πολιτική να χρησιμοποιεί μόνο Βάσκους παίκτες αλλά παράλληλα χρησιμοποιούσε τα χρώματα της Blackburn και μετέπειτα της Southampton, διατήρησε το αγγλικό Athletic στο όνομα της, ενώ τις πρώτες δεκαετίες διατήρησε και την πολιτική να βασίζεται σε Άγγλους προπονητές. Με την ίδρυση της La Liga το 1929, η Μπιλμπάο ήταν και η κυρίαρχος του πρωταθλήματος έχοντας 4 τίτλους, με την Ρεάλ Μαδρίτης να ακολουθεί με 2 και Μπαρτσελόνα και Ρεάλ Μπέτις να έχουν από έναν. Το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου το 1936 έφερε την διακοπή του πρωταθλήματος μέχρι το 1939, όταν πλέον τα φασιστικά στρατεύματα με αρχηγό τον Φράνκο είχαν πάρει την εξουσία της χώρας. Η Μπιλμπαό παρέμεινε μία από τις δυνατές ομάδες της χώρας, περιορίστηκε όμως σε μόλις 2 πρωταθλήματα τις 4 δεκαετίες της χούντας. Το παιδί της Μπιλμπάο, η Ατλέτικο Μαδρίτης, ήταν η ομάδα που μαζί με την Μπαρτσελόνα μοιράστηκαν 9 από τα 14 πρωταθλήματα τα επόμενα χρόνια μέχρι την πολύκροτη μεταγραφή του Alfredo Di Stefano στην Ρεάλ Μαδρίτης που χάρισε στην ομάδα τα πρώτα της πρωταθλήματα μετά από 20 χρόνια. Ο Ντι Στέφανο πλαισιώθηκε, στην συνέχεια, και από τον Ferenc Puskas και η Ρεάλ ήταν η κυρίαρχος σε Ισπανία και Ευρώπη κατά την δεκαετία του '60. Μια κυριαρχία που διατηρήθηκε εν μέρει μέχρι το 1980, με την Ατλέτικο Μαδρίτης να προσθέτει ακόμα 4 τίτλους στην τροπαιοθήκη της το ίδιο διάστημα. Ο θάνατος του Φράνκο το 1975 και η σταδιακή μετάβαση σε δημοκρατικό καθεστώς το 1982, έφερε τον τίτλο ξανά στην χώρα των Βάσκων, με την Ρεάλ Σοσιεδάδ και την Αθλέτικ Μπιλμπάο να κατακτούν από 2 συνεχόμενους τίτλους. Η Μπαρτσελόνα πήρε το επόμενο πρωτάθλημα αλλά ο Hugo Sanchez οδήγησε την Ρεάλ σε 5 συνεχόμενες κατακτήσεις μέχρι το 1990. Η επόμενη δεκαετία ξεκίνησε με το Total Football του Γιόχαν Κρόιφ που εφάρμοσε πλέον από το πόστο του προπονητή, ένα ποδοσφαιρικό μοντέλο που είχε φέρει σαν παίκτης στην Καταλονία με τον προπονητή του στον Ajax, Rinus Michels. Mε τον Michael Laudrup να αποτελεί την προσωποίηση αυτού του μοντέλου, η La Liga ήρθε στα χέρια της Μπαρτσελόνα 4 συνεχόμενες φορές, με την μεταγραφή του Λάουντρουπ στην μισητή Ρεάλ Μαδρίτης, να φέρνει τον τίτλο για 3 συνεχόμενες φορές στην Μαδρίτη, δύο για την Ρεάλ και μία για την Ατλέτικο, τον μοναδικό της τίτλο εκτός της περιόδου της δικτατορίας. Η Ρεάλ του Ραούλ κυριάρχησε στην συνέχεια στην Ευρώπη με 3 κατακτήσεις του Champions League σε 5 χρόνια, εντός των συνόρων όμως δεν έδειξε τον ίδιο ζήλο κατακτώντας μόλις 3 πρωταθλήματα τις 10 σεζόν μετά τον τίτλο της Ατλέτικο. Tην περίοδο αυτή, η Μπαρτσελόνα συνεχίζοντας το Ολλανδικό μοντέλο με τον Φαν Χάαλ κέρδισε δύο ακόμα τίτλους, η Βαλένθια των σποραδικών κατακτήσεων τα προηγούμενα χρόνια πρόσθεσε άλλα 2 πρωταθλήματα στην συλλογή της, έχοντας ένα Κύπελλο UEFA και 2 τελικούς Champions League ενώ η Deportivo La Coruna κατέκτησε τον μοναδικό της τίτλο το 2000. Τα πρώτα χρόνια της χιλιετίας, η Μπαρτσελόνα προσπαθούσε να επανέλθει και στους ευρωπαικούς τίτλους μαζί με μια περίοδο ξηρασίας μετά τον τίτλο του 1999. Ο Φαν Χάαλ έδωσε την σκυτάλη στον Ράικαρντ, ο Ριβάλντο στον Ροναλντίνιο και το Ολλανδικό μοντέλο κυριάρχησε ξανά φτάνοντας και στην κατάκτηση της Ευρώπης το 2006. Ο κορεσμός παικτών και προπονητή επέτρεψε στον τίτλο να γυρίσει στην Μαδρίτη αλλά η προώθηση του Γκουαρντιόλα -που σαν παίκτης από τις ακαδημίες της ομάδας είχε μεγαλώσει μέσα σε αυτή τη φιλοσοφία- στην θέση του προπονητή και η αλλαγή σκυτάλης από τον Ροναλντίνιο στον Μέσσι, έφεραν ξανά 2 Champions League και 3 πρωταθλήματα στην Καταλονία με απόλυτη κυριαρχία. Μια κυριαρχία που κατάφερε να διασπάσει η Ρεάλ των Πορτογάλων Μουρίνιο και Ρονάλντο το 2012 σπάζοντας όλα τα ρεκόρ, πριν τα εσωτερικά προβλήματα που ταλαιπωρούν την ομάδα την περίοδο που βρίσκεται ο Φλορεντίνο Πέρεθ στην προεδρία, επιτρέψουν στην Μπαρτσελόνα να κερδίσει τον τίτλο με σβηστές μηχανές.
La Liga 2013-14
Φτάνοντας στο σήμερα, το ισπανικό ποδόσφαιρο δεν έχει καταφέρει να ξεφύγει από τα οικονομικά προβλήματα. Η πλειοψηφία των ομάδων ταλανίζεται από τα προβλήματα που κληροδότησαν ανίκανες διοικήσεις που εκμεταλλεύτηκαν την φούσκα των τηλεοπτικών της προηγούμενης δεκαετίας για προσωπικό όφελος. Ρεάλ και Μπαρτσελόνα εκμεταλλεύονται το όνομα τους παγκοσμίως και είναι από τις πλουσιότερες ομάδες στον κόσμο. Η Σοσιεδάδ περνάει μια καλή περίοδο έχοντας επανέλθει στο Champions League, έναν στόχο που κυνηγάει επίσης και η Αθλέτικ Μπιλμπάο. Ακολουθεί η Βαλένθια που προσπαθεί να ξεφύγει από τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα και η Σεβίγια του Ράκιτις με την Βιγιαρεάλ που επανήλθε δυνατά από την 2η κατηγορία. Χαρακτηριστικό είναι πως απουσιάζουν ομάδες από την νησιωτική ισπανία όπως Τενερίφη, Λας Πάλμας και χαρακτηριστικότερη όλων η Μαγιόρκα. Από τις ομάδες που έχουν κατακτήσει τίτλο στο παρελθόν απουσιάζει μόνο η Deportivo La Coruna που δεν κατάφερε να ξεφύγει από τα οικονομικά της προβλήματα. Από την 8η θέση και κάτω, οι ομάδες είναι πιο κοντά στην ζώνη του υποβιβασμού παρά στην 4άδα, με τις ποιοτικές διαφορές να είναι μικρές.
Η δομή του πρωταθλήματος δεν διαφέρει από την κλασσική των μεγάλων ευρωπαικών πρωταθλημάτων. Συμμετέχουν 20 ομάδες που αγωνίζονται από 2 φορές μεταξύ τους, οι 4 πρώτες κερδίζουν την θέση τους στο Champions League, οι επόμενες 3 στο Europa League και οι 3 τελευταίες υποβιβάζονται. Οι ομάδες δηλώνουν 25 παίκτες, με τους 3 να πρέπει να είναι τερματοφύλακες και επιτρέπονται μέχρι 3 μη κοινοτικοί παίκτες. Οι Νοτιοαμερικάνοι όμως αποκτούν ισπανική υπηκοόητα σε μια διετία. Τελος επιτρέπεται οι ομάδες να έχουν και 2η ομάδα στην ίδια πυραμίδα του πρωταθλήματος χωρίς βέβαια να μπορούν να συμμετέχουν στην ίδια κατηγορία με την 1η ομάδα. Μπαρτσελόνα και Ρεάλ έχουν ομάδες στην 2η κατηγορία ενώ αρκετές ακόμα έχουν τις 2ες ομάδες τους στην 3η κατηγορία όπου αγωνίζεται και η 3η ομάδα της Ρεάλ.
Με την Ατλέτικο Μαδρίτης του Σιμεόνε να έχει καταφέρει να φτάσει στο επίπεδο των Ρεάλ-Μπαρτσελόνα συμπληρώνεται η πρώτη ταχύτητα του πρωταθλήματος, οι ομάδες που διεκδικούν τον τίτλο. Η δεύτερη ταχύτητα αποτελείται από Σοσιεδάδ, Μπιλμπάο, Βαλένθια, Βιγιαρεάλ και Σεβίγια που διεκδικούν το εισητήριο για τα προκριματικά του Champions League. Oι υπόλοιπες ομάδες ξεκινούν με σκοπό να ανοίξουν νωρίς την απόσταση από την ζώνη του υποβιβασμού.
Σύμφωνα με το media prediction oι ομάδες κατατάσσονται με την παρακάτω σειρά:
- FC Barcelona
Μπάτζετ Μεταγραφών: 6εκ
Μπάτζετ Μισθών: 225εκ/έτος(6εκ ελεύθερα) - Real Madrid CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 20εκ
Μπάτζετ Μισθών: 170εκ/έτος(0εκ ελεύθερα) - Atlético Madrid
Μπάτζετ Μεταγραφών: 5-7εκ
Μπάτζετ Μισθών: 63-73εκ/έτος(4-14εκ ελεύθερα) - Valencia CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 1-1.4εκ
Μπάτζετ Μισθών: 37.5-41.5εκ/έτος(1.5-5.5εκ ελεύθερα) - Athletic Bilbao
Mπάτζετ Μεταγραφών: 3-4.1εκ
Μπάτζετ Μισθών: 23.5-26.5εκ/έτος(0.5-3.5εκ ελεύθερα) - Sevilla FC
Mπάτζετ Μεταγραφών: 6-7.75εκ
Μπάτζετ Μισθών: 28.5-31εκ/έτος(0-2.5εκ ελεύθερα) - Real Sociedad
Mπάτζετ Μεταγραφών: 3-3.5εκ
Μπάτζετ Μισθών: 21-21.5εκ/έτος(0 ελεύθερα) - Villareal CF
Mπάτζετ Μεταγραφών: 2-2.8εκ
Μπάτζετ Μισθών: 17.75-20εκ/έτος(0-2εκ ελεύθερα) - Granada CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 3-4.1εκ
Μπάτζετ Μισθών: 13.5-15.25εκ/έτος(0-2εκ ελεύθερα) - Getafe CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 18-20εκ/έτος(0-2εκ ελεύθερα) - Levante UD
Mπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 14-15.75εκ/έτος(2-3.75εκ ελεύθερα) - Real Betis
Mπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 18.75-21εκ/έτος(0-2εκ ελεύθερα) - RCD Espanyol
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 20.5εκ/έτος(1εκ ελεύθερα) - Malaga CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 1-1.4εκ
Μπάτζετ Μιθσών: 19.5-22.5εκ/έτος(0-3εκ ελεύθερα) - CA Osasuna
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0.5-0.675εκ
Μπάτζετ Μισθών: 15.75-17εκ/έτος(0-1.2εκ ελεύθερα) - Celta de Vigo
Μπάτζετ Μεταγραφών: 1-1.4εκ
Μπάτζετ Μισθών: 11.25-12.25εκ/έτος(0-1εκ ελεύθερα) - Real Valladolid
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 11.5-12.5εκ/έτος(0.75-1.75εκ ελεύθερα) - Rayo Vallecano
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 12.75-13.5εκ/έτος(0-0.5εκ ελεύθερα) - UD Almería
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 9.5-10.75εκ/έτος(0-1.1εκ ελεύθερα) - Elche CF
Μπάτζετ Μεταγραφών: 0εκ
Μπάτζετ Μισθών: 11.5-12εκ/έτος(0-0.2εκ ελεύθερα)